Umowa zlecenie to powszechna forma zatrudniania pracowników. Wiele osób zastanawia się, jakie przysługują im prawa na takiej umowie. Wiedzieć bowiem trzeba, że pracownikowi zatrudnionemu na umowę zlecenie nie przysługują dokładnie takie same prawa jak pracownikowi na umowę o pracę. Na co zatem może liczyć?
Umowa zlecenie, a umowa o pracę
Przedsiębiorcy chętnie korzystają z elastycznych form zatrudniania pracowników. Wynika to przede wszystkim z tego, że taka forma zatrudnienia wiąże się z niższymi kosztami pracowniczymi w porównaniu z umową o pracę. Zacząć trzeba zatem od odpowiedzi na pytanie, czym charakteryzuje się umowa o prace a czym umowa zlecenie? Po pierwsze, umowa zlecenie nie podlega pod Kodeks pracy, tak jak ma to miejsce w przypadku umowy o pracę. Umowę zlecenie, która jest umową cywilnoprawną, regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Jedną z różnic między umową o pracę, a umową zlecenie jest to, że zleceniobiorca nie ma automatycznie zapewnionego prawa do świadczenia na czas urlopu wypoczynkowego lub na czas choroby. Na takie świadczenie liczyć mogą tylko osoby zatrudnione na umowę o pracę. Co jednak ważne, w przypadku umowy zlecenie, tak jak w przypadku umowy o pracę, odprowadzana jest dobrowolna składka emerytalno-rentowa oraz składka zdrowotna. Umowy zlecenia charakteryzują się dużą dowolnością, jeśli chodzi o ich treść. Umowa nie może określać ani miejsca, ani godzin, w których zlecenie ma być wykonywane.
Urlop na umowie zlecenie
Jakie prawa ma osoba zatrudniona na umowę zlecenie? Odpowiedź zacząć można od tematu urlopu. Niestety, osoby zatrudnione na umowie zlecenie nie mają zagwarantowanego prawa do urlopu wypoczynkowego. Nie jest jednak tak, że zleceniobiorcy nie mogą liczyć na taki urlop. Jak wspomniano, umowa zlecenie daje dużą swobodę co do ustalania jej treści i szczegółów. Oznacza to, że obie strony umowy mogą porozumieć się i ustalić, że zleceniobiorca będzie mógł udać się na urlop. Pamiętać tu trzeba, aby w umowie znalazł się w takim przypadku zapis mówiący o tym, czy urlop będzie płatny, czy bezpłatny oraz zapis określający wymiar czasu tego urlopu.
Wizyta u lekarza i świadczenie chorobowe
Jak wspomniano wcześniej, w ramach umowy zlecenie opłacana jest dobrowolna składka zdrowotna. W związku z tym, zleceniobiorca ma prawo do skorzystać z publicznej służby zdrowia w ramach NFZ. Trzeba jednak wiedzieć, że nie każda osoba pracująca na umowę zlecenie ma prawo do zasiłku chorobowego. Z takiego świadczenia skorzystać można tylko wtedy, jeśli zleceniodawca opłaca składkę chorobową. Ważne jest zatem, aby ustalić to przed podpisaniem umowy. Brak składki chorobowej to brak prawa do płatnego urlopu zdrowotnego. Co ważne, opłacanie składki chorobowej uprawniać będzie również do świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego oraz opiekuńczego.
Prawo do renty i emerytury
W ramach umowy zlecenie, zleceniodawca zobowiązany jest do opłacania dobrowolnej składki emerytalno-rentowej oraz składki na ubezpieczenie wypadkowe. Oznacza to, że jeśli zleceniobiorca w wyniku wypadku, bądź choroby straci możliwość zarobkowania, to będzie mógł otrzymywać rentę. To także oznacza, że przez cały okres pracy na umowę zlecenie odkładane są składki na przyszłą emeryturę. Jeśli chodzi o składkę na ubezpieczenie wypadkowe, to wiedzieć trzeba, że nie musi być ona uiszczana, jeśli praca wykonywana jest poza siedzibą firmy, na przykład w domu zleceniobiorcy. Jeśli składka jest opłacana, wówczas pracownik ma prawo do odszkodowania w razie wypadku w pracy.
Wypowiedzenie umowy zlecenie
Niestety, w przeciwieństwie do umowy o pracę, w przypadku umowy zlecenie zleceniobiorca może zostać zwolniony niemal z dnia na dzień. Nie obowiązuje tu bowiem okres wypowiedzenia, o którym mówi Kodeks pracy. Obie strony mogą jednak taki okres wypowiedzenia wspólnie ustalić i zapisać w umowie. Istotne jest tu, że jeśli zleceniobiorca zerwał umowę w trakcie wykonywania zlecenia, a zleceniodawca poniósł już pewnego koszty, to należy mu się ich zwrot. Innymi słowy, w przypadku zerwania umowy bez konkretnego powodu, zleceniodawca ma prawo do wynagrodzenia za czynności, które zostały już wykonane.